Jak i czym pomalować drewno na zewnątrz?

Drewno to niezwykle popularny materiał wykorzystywany w architekturze ogrodowej, budownictwie oraz dekoracjach przydomowych. Zaletą drewna jest jego naturalne piękno, uniwersalność, a także wysoka estetyka. Jednak przy ekspozycji na warunki pogodowe, elementy drewniane wymagają właściwej i regularnej konserwacji. Prawidłowe malowanie drewna na zewnątrz pozwoli utrzymać jego walory użytkowe oraz wizualne przez lata. Odpowiadamy, jakie elementy drewniane muszą być chronione, czym malować drewno na zewnątrz, jak je przygotować oraz jak przebiega proces malowania krok po kroku.

Jakie elementy warto malować na zewnątrz?

Na zewnątrz domu czy na działce znajduje się wiele różnych konstrukcji drewnianych, które ze względu na nieustanny kontakt z czynnikami atmosferycznymi są narażone na szybkie zużycie. Szczególnie warto zadbać o zabezpieczenie:

• Altan drewnianych – altany ogrodowe i wiaty są stale wystawione na działanie słońca, deszczu, wiatru oraz mrozu.
• Mebli ogrodowych – krzesła, stoły, huśtawki ogrodowe, leżaki czy skrzynie narzędziowe wykonane z drewna szczególnie narażone są na zawilgocenia i pleśń.
• Płotów drewnianych i ogrodzeń – to jedne z najbardziej eksploatowanych elementów, z racji dużej powierzchni kontaktu z opadami oraz słońcem.
• Tarasów i schodów zewnętrznych z drewna – powierzchnie płaskie, na których przez długi czas może zalegać woda, brud czy śnieg, są szczególnie podatne na uszkodzenia.
• Drewnianych elewacji, balustrad, pergoli i donic ogrodowych – elementy dekoracyjne, na których zależy nam podwójnie – zarówno pod względem funkcjonalnym, jak i estetycznym.

Jakie zagrożenia czyhają na drewno na zewnątrz?

Każdy wie jak nieprzewidywalne mogą być warunki w naszej strefie klimatycznej. Do najistotniejszych czynników zagrażających trwałości i wyglądowi drewna należą:

• Wilgoć i opady atmosferyczne – to największe zagrożenie, prowadzące do pęcznienia, rozwarstwiania i butwienia, a z czasem nawet rozwoju grzybów czy pleśni. Długotrwała wilgoć sprzyja pojawianiu się sinizny i szarego nalotu.
• Promieniowanie UV – słońce może odbarwiać drewno, powodować jego szarzenie, łuszczenie się powłok malarskich oraz osłabienie jego struktury.
• Zmiany temperatur i mróz – naprzemienne cykle zamarzania i ocieplenia (czyli duże amplitudy temperatur) powodują pękanie drewna i łuszczenie się powłok.
• Wiatr i zanieczyszczenia – wiatry nanoszą drobinki piasku oraz kurzu, które zwiększają ścieranie się powierzchni i powstawanie mikro-uszkodzeń.
• Szkodniki – owady i mikroorganizmy mogą prowadzić do degradacji struktury drewna.

Dlatego malowanie drewna na zewnątrz nie jest jedynie zabiegiem estetycznym, lecz przede wszystkim konserwacyjnym.

Jak przygotować drewno do malowania?

Przygotowanie surowego drewna

Aby proces malowania przyniósł trwały efekt, kluczowa jest odpowiednia przygotowanie powierzchni. Surowe, nieimpregnowane wcześniej drewno należy:

1. Wysuszyć – malujemy wyłącznie drewno o wilgotności mniejszej niż 20%; zbyt wilgotne będzie powodowało łuszczenie się powłok.
2. Oczyścić z kurzu, żywicy i zabrudzeń – najlepiej przeszlifować papierem ściernym, usuwając wszelkie zanieczyszczenia i drobne nierówności.
3. Odpylić – po szlifowaniu warto użyć szczotki lub odkurzacza.
4. Zaimpregnować – zastosować impregnat biobójczy, chroniący przed grzybami i insektami.
5. Zagruntować – zastosowanie dedykowanego gruntu poprawi przyczepność pierwszej warstwy farby.

Przygotowanie wcześniej malowanego drewna

Przy malowaniu starego drewna na zewnątrz, które było już malowane należy wykonać kilka dodatkowych czynności:

1. Usuń starą, łuszczącą się farbę – mechanicznie, zdzierając ją szpachelką, szczotką drucianą lub papierem ściernym.
2. W przypadku twardych powłok można zastosować zmywacze do farb.
3. Wyrównaj podłoże – powierzchnia powinna być równa i gładka.
4. Zabezpiecz miejsca podatne na uszkodzenia (np. ubytki, pęknięcia) specjalną szpachlą do drewna.
5. Odtłuść i oczyść powierzchnię – np. benzyną ekstrakcyjną.
6. Wyrównaj kolor – jeżeli stara powłoka była lakierobejcą i chcesz nanieść bejcę o jaśniejszym kolorze, może być konieczne głębokie zeszlifowanie warstwy wykończeniowej.

Czym malować drewno na zewnątrz?

Wybór odpowiedniego produktu decyduje o trwałości zabezpieczenia oraz finalnym efekcie estetycznym. Najczęściej stosowane w tym celu są:

Impregnaty

To podstawa przy ochronie drewna. Impregnaty wnikają głęboko w strukturę, zabezpieczając ją przed wilgocią, sinizną i grzybami. To pierwszy krok, który tworzy barierę ochronną, nie zmieniając przy tym faktury drewna (dostępne są wersje bezbarwne oraz kolorowe).

Lakierobejce

Popularna opcja 2w1: chroni i nadaje kolor, podkreślając usłojenie drewna. Lakierobejce tworzą elastyczną powłokę odporną na promieniowanie UV i działanie wody. Świetnie sprawdzają się na meblach, płotach i elementach dekoracyjnych.

Lakiery

Tworzą trwałą, przejrzystą powłokę, która jest odporna na ścieranie i warunki atmosferyczne. Nadają intensywny połysk lub mat, ale mniej podkreślają naturalny wygląd drewna w porównaniu do lakierobejc.

Emalie olejne i akrylowe

Dają pełne krycie, jednocześnie skutecznie chroniąc drewno przed wodą i promieniowaniem UV. Emalie olejne do drewna znajdziesz w szerokiej palecie kolorów. Tego typu produkty głęboko wnikają w strukturę drewna, odżywiają je i zabezpieczają przed wilgocią, jednocześnie zachowując naturalny wygląd powierzchni.

Farby do malowania drewna na zewnątrz – jak wybrać?

Wybierając farby do malowania drewna na zewnątrz, warto kierować się kilkoma zasadami:

• Przeznaczenie – czy produkt jest przewidziany do użytku na zewnątrz? Preparaty wewnętrzne nie poradzą sobie z trudnymi warunkami atmosferycznymi.
• Stopień krycia i efekty dekoracyjne – wybierz preparat, który spełni Twoje oczekiwania estetyczne (czy zależy Ci na podkreśleniu słojów, czy pełnym kryciu?).
• Wytrzymałość i odporność na UV oraz wilgoć – lepszej jakości farby zapewnią długotrwałą ochronę i świeży wygląd drewna.
• Ekologiczność i bezpieczeństwo użytkowania – coraz popularniejsze są środki na bazie wody i naturalnych olejów.

Jak wygląda proces malowania drewna na zewnątrz?

Jakie narzędzia będą potrzebne?

Do malowania drewna na zewnątrz musisz zaopatrzyć się w kilka podstawowych narzędzi:

• Wałki i pędzle o różnej szerokości – do powierzchni dużych i trudno dostępnych miejsc.
• Ściereczki, gąbki, szczotki druciane – do oczyszczenia powierzchni.
• Papier ścierny o różnych gradacjach oraz szlifierka oscylacyjna.
• Rękawiczki ochronne, folia i taśmy zabezpieczające otoczenie.

Warunki pogodowe a malowanie drewna

Idealne warunki do malowania drewna na zewnątrz to:

• Temperatura powietrza 10-25°C – zbyt wysoka może powodować zbyt szybkie schnięcie, zbyt niska – zbyt wolne i niedostateczne utwardzenie powłoki.
• Wilgotność powietrza poniżej 80%.
• Brak opadów i bezpośredniego nasłonecznienia – najlepiej malować w dni pochmurne, ale ciepłe i suche.

Proces malowania krok po kroku

1. Oczyszczanie i szlifowanie – pierwszym krokiem zawsze jest dokładne oczyszczenie powierzchni i wygładzenie jej papierem ściernym (od grubszego do drobniejszego).
2. Gruntowanie – na surowe drewno nakładamy warstwę impregnatu lub grunt dedykowany pod wybrane farby do malowania drewna na zewnątrz. Gruntowanie podnosi odporność drewna na czynniki biologiczne i poprawia przyczepność farby.
3. Nakładanie pierwszej warstwy – preparat malarski (impregnat, lakierobejca, lakier lub emalia) nanosimy równomiernie w kierunku słojów. Najlepiej nakładać cienkie warstwy, aby nie tworzyć zacieków i pęcherzy.
4. Schnięcie – podstawowy etap! Każda warstwa powinna wyschnąć zgodnie z zaleceniami producenta (od kilku do kilkunastu godzin, zależnie od produktu i pogody). Przed naniesieniem kolejnej warstwy warto delikatnie przeszlifować powierzchnię drobnoziarnistym papierem.
5. Nakładanie kolejnych warstw – najczęściej zaleca się nakładanie 2-3 warstw, w zależności od sposobu użytkowania elementu i zaleceń producenta farby.
6. Czyszczenie narzędzi – po zakończonym malowaniu od razu czyścimy pędzle i wałki odpowiednimi środkami czyszczącymi (woda, rozpuszczalnik, specjalne preparaty).

Jak często odnawiać malowanie drewna na zewnątrz?

Nie ma jednoznacznej odpowiedzi, wszystko zależy od jakości zastosowanego produktu, intensywności eksploatacji, ekspozycji na słońce oraz wilgoć i stopnia zużycia powłoki. Najczęściej odnawianie malowania drewna na zewnątrz przeprowadza się co 2-5 lat. Regularna kontrola stanu powierzchni pozwala wyłapać ubytki i łuszczące się fragmenty, które należy jak najszybciej uzupełnić, aby nie dopuścić wilgoci do głębi drewna.

Regularne i właściwie przeprowadzone malowanie drewna na zewnątrz to gwarancja, że nawet po wielu sezonach deszczowych i słonecznych drewno wyglądać będzie estetycznie i naturalnie. Podstawą jest dokładne przygotowanie powierzchni, zastosowanie impregnatu oraz wybór sprawdzonych farb do malowania drewna na zewnątrz.